Wielkie wystawy sztuki polskiej we Francji: 1900 – 1977 – 2019

Abstrakt

Przedmiotem artykułu jest refleksja na temat największych wystaw malarstwa polskiego we Francji w szerszym kontekście recepcji XIX-wiecznej sztuki we Francji oraz polsko- -francuskich relacji artystycznych w okresie zaborów (1795–1918). Zaprezentowano trzy modelowe koncepcje ekspozycji zrealizowanych w 1900 w Galerii Georges’a Petita w Paryżu (Exposition rétrospective d’oeuvres des peintres polonais 1800–1900), w 1977 w Grand Palais (L’esprit romantique dans l’art polonais XIXe–XXe siecles) oraz na przełomie 2019 i 2020 w Muzeum Louvre-Lens na północy Francji (Pologne 1840–1918. Peindre l’âme d’une nation), poddając pod rozwagę ich rolę w kształtowaniu wspólnoty narodowej i polskiego imaginarium od romantyzmu do Młodej Polski. Zanalizowano kluczowe założenia i narracje oraz mityczne i „założycielskie” obrazy, konstytuujące narodowe mity, mocno zakorzenione w polskiej wyobraźni. Refleksji nad możliwymi definicjami „polskości” towarzyszą pytania o międzynarodowe związki i artystyczną wymianę polskich i europejskich twórców, o próby przezwyciężania problematyki narodowej. W obszarze tych rozważań znaleźli się wybitni twórcy, jak m.in. Jan Matejko, Jacek Malczewski, Stanisław Wyspiański, Józef Chełmoński, Henryk Rodakowski, Józef Brandt, Artur Grottger, Leon Wyczółkowski.