Mumiowy portret chłopca z kolekcji Muzeum Narodowego w Warszawie

Abstrakt

Artykuł stanowi podsumowanie badań nad portretem mumiowym ukazującym nieznanego chłopca i jest próbą opracowania zabytku w kontekście badań historyczno-artystycznych i konserwatorskich. Obraz ze zbiorów MNW należy do wyodrębnianej w literaturze przedmiotu grupy „portretów fajumskich”, które powstawały w Egipcie pod silnym wpływem kultury greckiej, jako swoista kontynuacja trójwymiarowych masek mumiowych. Dzieło, na podstawie jego szczególnych cech, może być zakwalifikowane do nieco węższej grupy portretów młodzieńców (przed 14 rokiem życia), pochodzących z elitarnego środowiska Greków żyjących w Egipcie. Cechy formalne potwierdzają przyjmowane datowanie zabytku na drugą połowę II wieku, choć być może, ze względu na wskazane w artykule analogie, datę tę należy przesunąć nieco ku początkowi czwartej dekady tego stulecia. Autorstwo można ostrożnie przypisać artyście z ośrodka działającego w ar-Rubajat w Egipcie. Badania technologiczne pozwalają stwierdzić, że brakujące partie oryginalnego dzieła uzupełniono fragmentami podobnego obiektu, co wiązało się z przygotowaniem obrazu do wprowadzenia na rynek antykwaryczny. Obecny wygląd portretu, ale także stan jego zachowania, są rezultatem zabiegów konserwatorskich podjętych jeszcze w XIX wieku.