Dlaczego pomnik Józefa Piłsudskiego nie stanął w Warszawie przed II wojną światową?

Abstrakt

Artykuł przedstawia wyniki badań dotyczących konkursów na budowę pomnika Józefa Piłsudskiego w Warszawie, zorganizowanych w 1936 i 1939 roku. Dzięki odnalezionym materiałom archiwalnym, rysunkom oraz fotografiom (część z nich do 2018 nie była przedmiotem badań), autorka przeprowadziła analizę przebiegu ostatecznie nierozstrzygniętego konkursu – głosowania, procesu wyłonienia najlepszych propozycji, przyjętej argumentacji członków jury, omówiła nadesłane projekty i makiety. Dzięki kwerendom w muzeach i archiwach w Zagrzebiu badaczce udało się dotrzeć do nieznanych założeń i projektów pomnika Józefa Piłsudskiego autorstwa chorwackiego rzeźbiarza Ivana Meštrovica. Jego projekt oceniany był poza konkursem, pokazano go jednak wraz z innymi nadesłanymi pracami na wystawie 6 sierpnia 1939 roku w Muzeum Narodowym w Warszawie. Od tego czasu rzeźby Meštrovica znajdują się w kolekcji MNW.