Sąd Ostateczny Wolfganga Krodla starszego – wzory graficzne, datowanie i pochodzenie obrazu

Abstrakt

Przedmiotem artykułu jest geneza kompozycji Sądu Ostatecznego Wolfganga Krodla starszego, obrazu ze zbiorów Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie. Dzieło datowane na 1538 rok wykazuje silne związki z twórczością Lucasa Cranacha starszego i jego warsztatu, zwłaszcza z retabulum z kościoła św. Wolfganga w Schneebergu. Analiza poszczególnych motywów ujawnia również zależność od przedstawienia Sądu Ostatecznego Michała Anioła w Kaplicy Sykstyńskiej. Wskazanie tego źródła inspiracji, wyjątkowego w twórczości Krodla, prowokuje do postawienia pytań o drogę recepcji i możliwe znaczenie nawiązania do dzieła Buonarrotiego. Pociąga za sobą także konieczność zmiany dotychczasowego datowania obrazu wilanowskiego. Identyfikacja kompozycji graficznej, do której nawiązał malarz, pozwala prześledzić sposób adaptacji pierwowzoru. Wyjątkowa dla twórczości Krodla inspiracja włoskim dziełem jest przeanalizowana w kontekście innych XVI-wiecznych przykładów recepcji sztuki Michała Anioła na północy Europy.